Böbrekler, idrar yolu ile vücuttaki toksin, atık, zararlı kabul edilen maddelerin dışarı atılmasına yardımcı olmaktadır. İnsan vücudundaki çeşitli minerallerin ve suyun dengesini sağlamak ve çeşitli hormonlar salgılamak da böbreklerin görevleri arasında yer almaktadır. Ancak böbrekler de ilerleyen yaşa ya da bazı başka dış etkenlere bağlı olarak işlevlerini yitirebileceği için dikkatli olmak ve düzenli kontrolleri aksatmamak gereklidir.
Diyaliz, böbreklerin mevcut görevlerini ve işlevlerini yeteri kadar yerine getiremedikleri durumlarda insan vücudunda birikmiş olan maddelerin yarı geçirgen bir zar aracılığı ile süzülmesi işlemidir. Yüksek bir konsantrasyon noktasında yer alan elektrolitlerin ve suyun düşük konsantrasyona doğru difüzyon ile geçmesi bu işlemdeki esas alınan durumdur.
Böbreklerin işlevini yitirdiği durumlarda kullanılan diyalizin temel amacı protein metabolizması sonucunda meydana gelen ürik asit ve üre gibi ürünlerin uzaklaştırılması, serum elektrolitlerinin bedendeki dengesinin sağlanması, vücutta biriken sıvının uzaklaştırılması gibi durumlardır.
Kanda yer alan atık maddeler, yarı geçirgen bir zar ve difüzyon ile diyalizat sıvısına geçtiği, vücudun hücre dışındaki sıvı miktarının azaltıldığı bir tedavi yöntemi olarak da tanımlanan diyaliz, birkaç aşamadan oluşan bir uygulamadır ve türleri vardır.
Lupus, diyabet, yüksek tansiyon gibi hastalıklar dışında farklı durumlar bağlı olarak da böbreklerde işlev eksikliği görülebilmektedir. Böbrek diyalizi önemli bir yöntemdir ve böbreklerin yapması gereken görevleri yerine getiremediği zaman uygulanmaktadır. Diyaliz alması gerek görülen kişiler genel olarak şu özelliklerdeki kişilerdir:
Diyalizin iki türü bulunmaktadır. Periton diyalizi ve hemodiyaliz olmak üzere iki farklı türü bulunan diyalizin her iki türü de kandaki atıkları ve vücutta bulunan fazla sıvıyı filtreler ve böbreklerin normal işlevlerini yerine getirmesini sağlamayı amaçlar.
Hemodiyaliz, daha yaygın bir diyaliz türüdür. Vücuttaki kanı genel olarak koldaki bir damardan alıp, yapay böbrek aracılığı ile filtrelenmesi aşamaları ile gerçekleşir. Böylece vücuda temiz kan geri kazandırılır.
Periton diyaliz ise kanı filtrelemek için karnın iç zarını kullanmaktadır. Peritona bölgedeki kan damarlarının kanı filtrelemesi için yardımcı olan bir diyaliz solüsyonu eklenir. Sonraki süreçte ise solüsyon vücut dışındaki bir torbaya boşaltılır.