Haciz nedir, nasıl uygulanır?

Alacaklı durumunda olan kişiler, borçlu kişilerden alacaklarını tahsil edemezlerse hukuki yollara başvururlar. Kanunlar doğrultusunda alacaklıya verilen haklar gereğince borçlu olan kişi için hukuki süreç başlar ve önce ihtarname çekilir. İhtarname belli bir süreyi kapsar ve borç bu süre içinde ödenmez ya da bu süre içinde bir işlem yapılmazsa icra takibi başlatılır.

Haciz nedir?

Tahsil edilecek olan borcun alacaklısı özel ya da tüzel kişi olabilir. Alacaklı olan tarafın borcunu borçludan alamaması halinde başlatılan süreç haciz süreci olarak adlandırılır. En net tanımı ile haciz alacaklı kişinin borcunu alabilmesi için yasal yollara başvurması ve alacaklarını alana kadar bu sürecin devam etmesidir.

Taşınmaz mallar ya da tanışabilen mallar borçludan tahsil edilmek üzere haciz konusu olabilmektedir. Aynı zamanda borçlu olan tarafında alacak hakları da haciz sürecine dahil edilebilmektedir. Haciz işlemleri ve icra takibi belli adımlar ile ilerler.

Haciz nasıl uygulanır?

İcra ve haciz birbiri ile karıştırılan iki ifadedir. Ancak icra genel olarak alacağın tahsil edilebilmesi için yapılan bütün işlemleri kapsar. Haciz ise daha spesifiktir ve borçlunun mal varlığına el konulması anlamına gelmektedir. Borcun tahsil edilebilmesi için başlatılan süreç ve takip işlemleri ile haciz ve icra işlemleri şu adımlar ile ilerlemektedir:

• Haciz sürecinin ilk aşaması takip talebidir. Borçlu olan taraf tarihin geçmesine rağmen hala borcunu ödememişse işlem başlatılır. Borçlu olan kişi bu süre içinde bir ödeme planı da beyan etmezse haciz işlemleri başlar.
• Takip talebi işlemi başladıktan ve form doldurularak harç ödemeleri yapıldıktan sonra emri ödeme işlemi başlar. Bu aşamada takip talebini alan icra müdürü tarafından bir ödeme emri oluşturulur.
• Ödeme emrine borçlu olan taraftan bir karşılık gelmediği sürece takip kesin olur. Borçlu kişinin ödeme emrine itiraz etmesi durumunda takip durdurulur.
• Takip kesin olduktan sonra haciz işlemleri başlatılır.
• Belirlenen taşınır ya da taşınmazlar teslim alınır. Talep ve takip süreci bittiği zaman borçlu olan tarafın evine ya da iş yerine haciz işlemi başlar. Belirlenen taşınır ya da taşınmaz mallar borç tutarına göre hesaplanarak belirlenir.
• Alınan mallar için satış süreci başlatılır. Satış işlemi açık arttırma ya da pazarlık yolu ile yapılabilir. Bu işlem olmadan haciz süreci devam edemez. Haczi gerçekleştirilen mallar satılmadan alacaklı olan tarafa teslim edilemez. Bu durum yasal değildir.
• Haciz edilen ve satılan mallardan elde edilen tutar alacaklı taraftaki kişiler arasında paylaştırılır. Ödeme, oluşturulan sıra cetveline göre yapılır. Sıra cetveli birden fazla alacağın olması durumunda hangi alacağın daha öncelikli olarak belirlenmesi ve icra dairesi tarafından oluşturulması şeklinde meydana gelir. Sıra cetvelinde yer alan niteliklere itiraz edilmesi durumunda alacaklılar dava açma hakkına sahiptir.

Haciz ve icra takibi süreçleri, alacaklı ve borçlu taraflar tarafından e-Devlet üzerinden online olarak yapılabilmektedir. E-Devlet sitesine ya da uygulamasına girerek Adalet Bakanlığı başlığı altındaki menülerden haciz durumu görüntülenebilmektedir.

Bunun için "İcra dosyası sorgulama" alt menüsüne girilir ve haciz ve icra takibi sürecinin hangi aşamada olduğu gibi bilgilere bu şekilde ulaşılabilir. Haciz edilecek olan mallar için varlık listeleri de kanunlara göre belirlenir ve bu liste oldukça geniştir. Tanışır ve taşınmaz tüm mallar haciz konusu olabilmektedir.