Anayasa ile Türkiye’de devletin yeniden yapılandırılması söz konusu olduğu 1921 ve 1924 yıllarında ülkenin idari yapısı, şehirler, ilçeler, bucaklar, köyler olmak üzere yönetim birimlerine ayrılmıştır. Bu ayrım yapılırken ülkedeki coğrafi ve ekonomik durum değerlendirilmiş ve yönetim birimlerine merkezden yönetici atanması gerekli görülmüştür. İllerde valiler, ilçelerde kaymakamlar, bucaklarda bucak müdürleri görevlendirilmiştir.
İlçe yönetiminden sorumlu olan kaymakamlık birimi, kendisine kanunlar tarafından verilmiş olan yetkileri kullanarak verilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdür. Türkiye’de bir ilçenin başında olan devlet görevlisi olarak da tanımlanan kaymakamlar ilçenin yönetiminden sorumludur ve o ilçede devletin yerel temsilcisi olarak görev yapar.
Çeşitli görev ve sorumlulukları olan kaymakamlar, kanunlarca devlet tarafından belirlenmiştir. İlçedeki en yetkili kişi kaymakam, en yetkili kurum kaymakamlıktır. Devlet memuru olan kaymakamlar ilçe idare şube başkanlarını valinin de onayı ve izni ile diğer memurları ve kamu çalışanlarını işten çıkartabilir. Görevli olduğu ilçede gereksinim duyulan görevlinin bulunmaması halinde işleri yürütmek için mevcut görevi başka bir kuruma da atayabilir.
Kaymakam olarak görev yapmak isteyen kişilerin kaymakamlık kurumunda çalışabilmesi için bazı şartları yerine getirmiş olması gerekmektedir. Öncelikle kişilerin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olma zorunluluğu bulunmaktadır. Ayrıca üniversitelerde iktisadi ve idari bilimler ya da kamu yönetimi bölümlerinden mezun olmaları ve kaymakamlık sınavını belirlenen puan üzerinden geçmiş olmaları şarttır.
Kaymakamlık birimine bağlı olarak şu birimler de görev yapmaktadır:
İlçenin başat yöneticisi olan kaymakamın birçok sorumluluğu bulunmaktadır. Genel olarak yönetim, denetim ve temsil alanlarından sorumlu olan kaymakamlar görevlerini illerde yetkili olan valilerin denetimi ve gözetimi altında gerçekleştirirler. Tarihte ilk kez Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Fermanı ile kaymakamlar görev yapmaya başlamıştır. Zaman içinde gelişerek bugünkü görev ve yetkilerine ulaşmış olan kaymakamların görev ve yetkileri çeşitlilik göstermektedir.
Kanunlarca belirlenmiş olan kaymakam görevleri ve yetkileri şunlardır: