Kurumlar vergisi nedir, kimler öder?

Kendi aralarında farklı kodlarla isimlendirilmiş olan vergi türlerinin hepsi Gelir İdare Başkanlığı’na bağlıdır ve başkanlığın vergi listesinde başlıca 7 adet vergi türü bulunmaktadır. Bunlar: Gelir vergisi, kurumlar vergisi, emlak vergisi, ÖTV (Özel Tüketim Vergisi), MTV (Motorlu Taşıtlar Vergisi), damga vergisi, KDV (katma değer vergisi) olarak isimlendirilmiştir. Çeşitli vergilere bağlı olarak elde edilen gelirler de farklı şekilde isimlendirilirler. Örnek olarak gelir vergisi ticari kazançlar, ücretler, serbest meslek kazançları gibi kazanç türlerini içerirler.

Kurumlar vergisi nedir, neden ödenir?

Vergi türlerinden biri olan kurumlar vergisi, kurumların kazançları üzerinden hesaplanarak ödenen bir vergi türüdür. Gerekli olan tüm şartlara sahip olan şirketler, kurumlar vergisi muafiyet düzenlemelerinden de yararlanarak yükümlülüklerini hafifletebilmektedir. Bu vergi türünün kapsamı, güncel oranlar, ödeme süreçleri ve sağlanan teşvikler çeşitlilik göstermektedir.

Kurumların kazançları üzerinden belli hesaplamalar yapılarak kurumlar vergisi ödenir. Kazançlarının kapsamı ile kurumlar gelir vergisinde gelir olarak adlandırılan kazanç kapsamı aynı şekilde değerlendirilir. Ayrıca kurumların kazancını bir kurumun belli bir süre içinde elde ettiği kazançların tutarı olarak da tanımlayabilmek mümkün olmaktadır.

Kurumlar vergisini kimler öder?

Kurumlar vergisi oranı kurumun kazancına göre belirlenir ve tam ve dar mükellefiyet esasına göre ödeme gerçekleştirilir. Safi kurum kazancı, indirilecek giderler, kontrol edilen yabancı kurum kazancı, dikkate alınır. Bazı durumlarda zarar mahsubu da yapılabilmektedir. Dar mükelleflerin kurumlar vergisine esas alınan kazançları şu şekilde belirlenmektedir:

• Yabancı şirketlerin Türkiye’deki iş yerleri ve temsilcilikler üzerinden yaptıkları işlerden elde etmiş oldukları kazançlar kurum kazancı olarak şirket vergisi biçiminde ödenir.
• Dar mükellef şirketler Türkiye’den aldıkları malı yabancı ülkelere satıyorlarsa bu satışlardan elde edilen kazanç kurumlar vergisinin hesaplamalarında dikkate alınmamaktadır.
• Türkiye’de elde edilen diğer kazançlar da yıllık kurumlar vergisi hesaplamalarına dahil edilerek ödeme yapılır.
• Türkiye’de yapılan serbest meslek faaliyetlerinden elde edilen kazançlar için de kurumlar vergisi ödenmek zorundadır.

Kurumlar vergisi nasıl hesaplanır?

Kurumlar vergisini gelir ve gider dengesi üzerinden hesaplamak mümkün olabilmektedir. Bu vergi türünde ilk önce matrahın yani verginin üzerinden hesaplanılacak olan tutar bulunur. Süreçte önce gelirler tespit edilmelidir. Hizmet, kira, satış gibi farklı gelir kalemleri dahil edilir ve hesaplama yapılır. Vergiye tabi olan kazancın belirlenmesi için ise önce net gelir tutarı tespit edilmelidir. Bunun için de elde edilen toplam kazanç miktarından kesintiler ve giderler çıkartılır.

Vergiye tabi olan kazancın belirlenmesinde dikkate alınan gelirlerden ve giderlerden bazıları şunlardır:

• Zarar mahsubu beyannamede belirtilmek şartı ile matrahtan indirilebilir.
• Safi kurum kazancı hesap dönemi içinde elde edilen gelirlerin giderler çıkartıldıktan sonra geri kalan net tutarıdır.
• İndirilecek olan giderler kurum kazancının tespitinde hasılattan indirilen giderlerdir. Menkul kıymet ihraç giderleri buna örnek olabilir.
• Kontrol edilen yabancı kurum kazancı tam mükelleflerin yurt dışı üzerinden elde ettikleri kazançlardır.
• Kabul edilmeyen indirimler özel sermaye üzerinden hesaplanan faizler ya da radyo ve televizyon yayınları nedeniyle meydana gelen zararlar olabilir. Ayrıca kayıplar nedeni ile firmalara kurum kazancının belirlenmesinde indirim uygulanmaması anlamına gelir.