Mevzuat nedir, hangi alanları kapsar?

Özel ya da tüzel kurumlarda, devlete ait kuruluşlarda veya kamu alanlarında uyulması gereken bazı kurallar bulunur. Bu kuralların bazıları yazılı değilken bazıları çeşitli resmi geçerliliği olan belgeler ile yazılı olarak sunulur.

Toplum içindeki düzeni sağlamak, toplumu oluşturan bireylerin refah ve güven içinde bir arada yaşaması gibi hedefler doğrultusunda çeşitli kanunlar ve kurallar geliştirilmiştir. Bir işletmede ya da resmi bir kurumda geçerli olan hukuki kurallar da bulunmaktadır. Bu kurallar yazılı olarak sunulur ve yazılı kurallara uyulmaması halinde çeşitli yaptırımlar gerçekleştirilir.

Reklam
Reklam

Mevzuat nedir?

Bir işletmede, bir kurumda geçerli olan tüm hukuk kurallarını kapsayan kurallar bütününe mevzuat adı verilir. Mevzuatın gerektirdiklerine göre davranmak ve mevzuatta yeri olmayan durumlardan kaçınmak gerekir. Özellikle devlete ait olan kurumlarda daha sıkı olarak uygulanan bu kuralların tamamı belli bir mevzuata bağlıdır.

En kısa ve net mevzuat tanımı yürürlükte olan hukuki kuralların tamamı mevzuat olarak kabul edilir. Türkiye’de mevzuat sistemi yukarıdan aşağı doğru sayıldığında şu liste ortaya çıkar:

  • Anayasa
  • Kanun
  • Cumhurbaşkanlığı kararnamesi
  • Yönetmelik

Genel bir kural olarak Anayasa’ya kanunlar, kanunlara da yönetmelikler aykırı olamaz. Mevzuat kapsamında ifade edilen tüm kurallara uyulmak zorundadır. 2017’de yapılan anayasa değişikliğinin ardından Türk hukuk sisteminde yer alan kanun gücünde olan Kanun Hükmünde Kararname ve tüzük çıkartılmasına son verilmiştir. Bunların yerini Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi almıştır.

Reklam
Reklam

Mevzuat hangi alanları kapsar?

Mevzuatın temel unsurları bulunur. Farklı türdeki düzenleyici belgelerden meydana gelen mevzuat şu unsurlardan oluşur ve bir ülkenin hukuk sisteminin işleyişine şekil ve yön verir:

  • Kanun – Yasa: Yasalar devletin en yüksek mertebedeki düzenleyici belgeleridir. Meclis yasaları kabul eder ve Cumhurbaşkanı onayına sunulur. Toplum direkt olarak bu yasalar ile hazırlanmış kurallardan etkilenir.
  • Yönetmelikler: Bir kanunun daha detaylı bir şekilde uygulanmasını sağlamak için yönetmelik hazırlanır. Bakanlıklar ile diğer idari organlar yönetmelikleri hazırlar ve genel olarak yönetmelikler idari süreçlerde belli bir düzen meydana getirme amacı ile kullanılır.
  • Tüzük: Yönetmeliklerden daha süt seviyede tüzük yer alır. Tüzükler, Bakanlar Kurulu'nun yetkisindedir ve kabulü bakanlar kurulu yapar. Daha fazla detay içeren tüzükler ayrıca yönetmeliklerden daha geniş bir etki alanına sahip olur.
  • Genelgeler ve tebliğler: Hükumet organları ile bakanlıklar tarafından çıkartılırlar. İlgili birimleri bilgilendiren yazılı talimatlar olarak tanımlanırlar.
  • Mahkeme kararları: Mevzuatın yorumlanması için mahkeme kararları önemlidir. Hukuk sistemindeki bir olayla ilgili olarak çıkan davalarda verilen kararlar sistemin uygulamaları için rehber olarak kabul edilir.
Reklam
Reklam
Haberin Devamı İçin Tıklayın
Anahtar Kelimeler: