Egzama cildin üst tabakasında görülen genellikle kuru ve kaşıntılı bir yapıya sahip olan yaygın bir cilt hastalığıdır. Egzama genetik ve çevresel birçok faktör bağlı olarak görülebilir. Bu rahatsızlık kişiden kişiye bulaşmaz. Egzaması olan bireyler herhangi bir alerjen veya tahriş edici özellikteki bir maddeye temas ettiğinde belirtiler gösterebilir. Bu belirtiler çoğunlukla şiddetli kuruluk ve kaşıntı, deri döküntüleri, ödem ve şişlik ve kalın kırmızı bir tabaka şeklinde görülebilir. Vücudun birçok yerinde görülebilen egzama nedenleri sıklıkla merak edilen bir konu olur.
Egzama nedenleri arasında:
Egzamanın nedenleri kişiden kişiye değişebilir. Özellikle deterjanlar veya sabunlar egzamayı tetikleyebilir. Ayrıca hava koşulları bile tetikleyici olabilir. Cilt bariyerinin zayıflaması da egzama nedenleri arasında etkili bir faktördür.
Saçta egzama oluşumundaki nedenler arasında hormonal değişiklikler, zayıf bağışıklık ve stres gibi bazı durumlar bulunur. Bununla beraber saç derisinde kendiliğinden olan "Malassezia" isimli mantarın yüksek oranda olması deride enfeksiyonlu bir tepkiye neden olabilir. Çevresel etkenler olarak ise saçı çok sık yıkamak veya yanlış ürünler kullanmak saç derisinin yağ dengesini bozarak egzamanın oluşmasına neden olabilir.
Saçta egzama nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
Birçok türü olan egzamanın en çok görüldüğü yerlerden biri de ellerdir. Ellerde egzama oluşumu derinin savunma mekanizmasının güçsüzleşmesi veya yok olması durumda ortaya çıkar. Çok sık el yıkamak, deterjan, sabun ve çamaşır suyu ile aşırı temas, tozlu ortam gibi nedenler cilt yapısının bozulmasına ve egzama oluşumuna zemin hazırlamaktadır.
Ellerde görülen egzama en fazla ön kolda ve sırtta da görülür. Oluşma sıklığını azaltmak ve deriyi güçlendirmek için nötral sabunlar, bariyer kremler, nemlendiriciler, egzama eldivenleri ve egzama şampuanları tavsiye edilir.
Bebeklerde egzama görülmesi genellikle doğal bileşenlerden oluşmaz. Çoğunlukla sert kimyasal maddeler içeren bakım ürünlerinden ve temizlik ürünlerinden dolayı ortaya çıkar. Bebeklerin hassas cilt yapıları yüksek orandaki temizleyicilere karşı güçlü değildir. Bu nedenle bebek temizleme mendilleri arasında cilt yapısına uygun olanlar tercih edilmelidir.
Bununla beraber bebeklerde egzama alerjik reaksiyonlardan dolayı da görülür. Bulunduğu ortamdaki toz, bakteri ve mikroplar alerjik reaksiyonlu bir egzamaya neden olabilir.
Bebeklerde egzama bazı belirtilerle tespit edilebilir. Bu belirtiler çoğunlukla dikkat çekicidir. Çocuklarda en fazla görülen egzama belirtileri şöyledir:
Egzama cilt yapısının iltihaplanmasıyla ilişkili olarak genellikle kaşıntılı ve rahatsız edici bir cilt hastalığıdır. Bu reaksiyonun yüz bölgesindeki oluşumu daha da rahatsız edici olabilir ve hatta günlük yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Yüzde egzama oluşumunun potansiyel nedenleri oldukça fazladır. Bunlar ise şöyledir:
Ayakta egzama oluşumunun kesin nedenleri bilinmemektedir. Geçmişte kişilerin ter bezleriyle ilgili bir sorundan kaynaklandığı düşünülse de bunun bilimsel bir dayanağı yoktur. Ayak tabanında egzama görülen kişiler büyük ihtimalle aşağıdaki şeylere karşı duyarlıdır:
Hava şartlarındaki değişimler gibi stres unsurları da ayakta egzama oluşması için bir başka tetikleyici olabilir. Bazı kişilerde hava sıcak ve nemli olduğunda artarken bazılarında ise sıcaklık düştüğünde ve hava soğuduğunda tetiklenebilir.
Kafa derisindeki egzama iltihaplanmaya ve kaşıntıya neden olan bir durumdur. Bu egzama çeşidinin birçok sebebi olabilir. Atopik dermatit, genetik yatkınlık, cilt kuruluğu ve bağışıklık sistemi gibi unsurlar bu reaksiyonları tetikleyebilir. Kontakt dermatit cilt ile temas eden alerjik maddelere veya tahriş edici kimyasalara yönelik hassasiyet de bu reaksiyonlara yol açabilir. Örneğin saç boyaları veya diğer saç ürünleri böyle bir dermatite neden olabilir.
Egzama çok yaygın görülen ve rahatsız edici bir cilt sorunudur. Bireylerin hayat kalitesi ile iş ve eğitim hayatını oldukça olumsuz etkiler. Kişinin dikkatini dağıtabileceğinden uykuya dalmayı bile zorlaştırabilir. Tüm bunlar düşünüldüğünde kişinin toplum içindeki varlığını huzursuz hâle getirir.
Olumsuz etkileri en aza indirmek için uzman bir hekim veya dermatoloğa başvurulması tavsiye edilir. Egzama tedavisi genellikle nemlendirme ve kişisel bakım alışkanlıklarının değiştirilmesi ile başlar. Fakat bazı durumlarda bu uygulamalar yeterli olmayabilir. Bu durumda doktorlar kaşıntının geçmesi ve cildin onarılması için ilaç önerilerinde bulunabilir. Bazı durumlarda ilaç tedavileri ve diğer tedavi yöntemleri beraber uygulanır.
Egzamanın tetiklenmesi ve diğer bölgelere yayılması halinde önleyici basit yöntemler uygulanabilir. Bu yöntemler kısaca şu şekilde sıralanır: