GİRESUN (İHA) - Türk fındığı kalitesinin ve itibarının zedelenmemesi için fındıkta aflatoksin (küf) oluşumunun mutlaka engellenmesi gerektiği bildirildi.
Fındık Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (FİSKOBİLİK) Genel Müdürlüğü'nden yapılan yazılı açıklamada, günlük yaşantıda sık görülen ve hemen her çeşit gıda maddesinde üreyebilen küflerin özellikle son yıllarda üzerinde önemle durulan bir araştırma konusu haline geldiği belirtildi. Açıklamada fındıkta aflatoksin bulaşmasının yaygın olduğuna dikkat çekilerek, bu durumun insan ve hayvan sağlığı için önemli bir risk oluşturduğu vurgulandı.
Aflatoksin gelişiminin fındık bahçesinden başladığının altını çizen yetkililer, hasat ve uygun olmayan kurutma koşulları nedeniyle gelişme kaydettiğini, depolama ve taşıma sırasında da bulaşma miktarının giderek arttığını kaydetti. Fındıkta Aspergillus flavus ve Aspergillus paraticus adlı küflerin insanlar için toksin olan 'aflatoksin' adlı mikotoksini oluşturduklarını belirten yetkililer, "Küf, fındıkta protein, yağ ve karbonhidratları enzimatik faaliyetlerle parçalayarak gıdanın dokusunu değiştirmekte, yağ içeriğinin azalmasına, serbest yağ asiti miktarının artmasına, proteinlerin parçalanmasına, amino asit bileşiminde değişime, besin değerinin düşmesine, renk değişimine, kötü koku oluşmasına, tat değişimlerine, ağırlık kaybına ve toksin oluşmasına yol açmaktadır. Küfler sağlam gıdanın içine de girebildiklerinden bakterilerden daha fazla zarar vermektedirler. Yüksek nem ve yüksek bağıl nemde depolanan fındıklarda mikrobiyal kaynaklı invertaz enzimi, sukrozu parçalayarak glukoz ve fruktoz oluşturmaktadır. Taze fındıkta 0.05 g/100g olan glukoz ve fruktoz miktarlarının 0.1g/100g'ı aşması fındıkların eski ya da kötü depolanmış olduğunu göstermektedir. Sukroz miktarının 4g/100g'dan 2g/100g'a düşmesi fındıkların bozulduğunu göstermektedir" dedi.
Tüketici ülkelerin ve dünya piyasalarının kanserojen olan aflatoksin açısından riskli ürünlerde aflatoksin limitinin sıfıra indirilmesini hedeflediğini vurgulayan yetkililer,
"Özellikle insan gıdası olarak tüketilecek ham ve işlenmiş tarım ürünlerinin, miktarı kadar kaliteli ve güvenilir olması da gerekmektedir. Ülkemizin geleneksel ihraç ürünleri arasında yer alan ve büyük ekonomik değere sahip olan fındığımızın hak ettiği değeri bulabilmesi, ihracatın sürdürülebilir olması, Türk fındığı kalitesinin ve itibarının zedelenmemesi için fındıkta aflatoksin oluşumu mutlaka engellenmelidir" ifadesine yer verdi.
Fındıkta aflatoksin (küf) oluşumunun mutlaka engellenmesi gerektiğini belirten yetkililer, şu uyarılarda bulundu:
"Hasat mevsiminden en az 5-10 gün önce fındık bahçelerindeki yabancı otlar temizlenmelidir. Bahçede bulunan ve farklı zamanlarda hasat olgunluğuna gelen farklı çeşitler hasat olgunluğuna göre ayrı ayrı hasat edilmelidir. Hasat, yerden ve fındıklar tam olgunlaştıktan sonra yapılmalıdır. Hasat olgunluğuna gelip kendiliğinden yere dökülen fındıklar yerde bekletilmeden toplanmalıdır. Hasat edilen fındıklar jüt çuvallar içerisinde, aynı gün harmana getirilmeli, kesinlikle naylon çuvallar içinde ve sıkışık bir vaziyette bahçede bekletilmemelidir. Çünkü bunun sonucunda küflenme ve çürüme başlar. Harmana getirilen zuruflu fındıklar büyük yığınlar ve kalın tabaka oluşturacak şekilde yığılıp bekletilmemelidir. Zuruflu fındıklar toprakla temas ettirilmemeli ve yağmurdan korunmalıdır. Üzerine örtülen naylon örtü çardak şeklinde olmalıdır. Zuruflu fındıklar, beton harmanlarda 15-20 cm kalınlığında serilerek güneşte 1-2 gün soldurulduktan sonra patoza verilmelidir. Fındığı verdiğimiz patoz fındıkları zurufundan tam olarak ayırırken fındık kabuğuna zarar vermemelidir. Zurufundan ayrılmış dane fındıkları, hafif meyilli ve temiz beton harmanda kurutulmalıdır. Eğer harman beton değilse fındığın toprakla temasını önlemek için jüt tente veya bez kullanılmalıdır. Beton veya jüt tente üzerine sererek kurumaya bıraktığımız fındıkları yağmurdan korumak için üzerine örteceğimiz naylon örtü direkt fındığın üzerine değil, en az 30-40 cm yükseklikte çardak yaparak örtülmelidir. Tam olarak kuruyan (en fazla yüzde 12 nem) kabuklu dane fındıkların içindeki patozun kırdığı iç fındıklarla yabancı maddeler seçilmelidir.Çünkü bu maddelerin dayanıklılık süresi az olduğu için küflenerek aflatoksin oluşturabilmektedir. Kuruyan fındıklar iyice soğuduktan sonra sabah erken veya akşam geç saatte jüt çuvallara koyulmalıdır. Naylon çuvallarda fındıklar kızışma yapmakta, bunun sonucu da küflenme oluşacağından jüt çuval kullanılmalıdır. Kuruyan kabuklu fındıklar hemen pazara götürülmeyecekse, temiz rutubetsiz ve havalandırma özelliğine sahip bir depoda muhafaza edilmelidir."