Fıstığın faydaları nelerdir? Nasıl tüketilir? Zayıflamaya yardımcı olur mu?

Tekli doymamış yağ içermesinden ötürü doymuş yağlara oranla daha sağlıklı olduğu kabul edilir. İkinci olarak çerez yapımında çok sık kullanılır ve ülkemizde de her bölgede üretilip tüketilir. Bunların dışında yer fıstığından fıstık ezmesi ve glutensiz fıstık unu da üretilir.

Fıstığın Kalorisi ve Besin Değeri

Miktar: 100 gram

Kalori (kcal): 567

Yağ (g): 49

Karbonhidrat (g): 16

Protein (g): 26

Fıstığın Faydaları

Yer fıstığı bol miktarda bakır, çinko, manganez, fosfor, folat, biotin, B3 ve E vitamini içerir. İyi bir atıştırmalık olan fıstık aynı zamanda sağlığımız için de faydalıdır. Mideyi tok tutar, vücudu kardiyovasküler hastalıklara karşı korur, sağlıklı saçlara kavuşmamızı sağlar, kanserle savaşır ve daha birçok şey. Ancak aşırı miktarda tüketildiğinde de faydasından çok zararı dokunabilir. Buna göre yer fıstığı günde ne kadar yenmeli sorusu akla gelebilir. Uzmanlar günde 30-40 gram fıstık yemenin yeterli olduğunu söylüyor.

1. Kalbi hastalıklara karşı korur

Fıstıklardaki tekli ve çoklu olarak adlandırılan doymamış yağların varlığı ve seviyeleri, kalbin sağlıklı kalmasını sağlar. Bunun dışında fıstık magnezyum, niasin, bakır ve oleik asit gibi kalp dostu antioksidan maddeler içerir. Özellikle oleik asit, LDL yani "kötü" kolesterolü düşürmede ve kandaki "HDL" yani iyi kolesterol seviyesini artırmada etkilidir. Böylece sağlıklı kan lipit profilini teşvik ederek damar hastalıklarını ve inmeyi önler.

2. Safra kesesinde taş oluşumunu önler

Şimdiye kadar yapılan çalışmalar, düzenli olarak fıstık tüketiminin hem kadınlarda hem de erkeklerde safra kesesinde taş oluşumunu azaltabileceğini ortaya koymuştur. Çoğu safra taşı, büyük ölçüde kolesterol yüzünden oluşur. Buna göre yer fıstığının kolesterol düşürücü etkisinin de safra taşlarını önlemekte yararlı olduğu düşünülüyor. Kolesterolün haricinde 40 yaş üstü kişiler, fazla kilolular da safra taşlarına karşı daha büyük risk altındalar.

3. Kanseri önlemede yardımcı olur

Yer fıstığı bilhassa da kadınlarda kolon kanserine yakalanma riskini büyük ölçüde azaltır. Kolorektal kanser dünyada en sık rastlanan 3. kanser çeşididir. Fıstık ve benzeri baklagiller, beta sitosterol olarak adlandırılan yüksek fitosterol (bitkilerde bulunan bir tür alkol) oranına sahiptirler. Bu fitosteroller, tümörlerin büyümesini engelleyerek kansere karşı koruma sağlarlar. Haftada sadece iki defa yer fıstığı tüketen kadınlarda kolon kanseri riskinin %58, erkeklerde ise %27 azaldığı gözlemlenmiştir.

4. Kilo vermeyi kolaylaştırır

Yer fıstığı lif, yağ ve protein içerikli yapısı sayesinde tokluk hissi verir. Genelde insanlar kilo alırım düşüncesiyle fıstık yemekten kaçınır. Ancak Obezite dergisinde yayınlanan bir çalışmaya göre bu tür korkular yersizdir. Aksine haftada iki defa fıstık yiyen kişiler hiç yemeyenlere göre daha az kilo alırlar. Buna göre yer fıstığı zayıflatır mı sorusunun cevabı, kilo vermenizde size yardımcı olabileceğidir. Sonuçta hiçbir besin tek başına zayıflamanızı garanti etmez. Ama yer fıstığı kilo yapar mı diye endişelenmeden, yer fıstığını ve fıstık ezmesini beslenme programınıza ekleyebilirsiniz. Tabii aşırıya kaçmadan, kararında yemelisiniz.

5. Sağlıklı saçlara sahip olmanızı sağlar

Biotin, saç uzaması ve kafa derisi sağlığı için büyük önem taşıyan bir B vitaminidir. Vücut tarafından bağırsaklarda üretilir ve birçok gıda maddesinin içerisinde de yer alır. Biyotin eksikliği saç dökülmesine neden olabilir. Yer fıstığı ise, sağlıklı saçlara katkıda bulunan B vitamini ve folatın en iyi kaynaklarından birisidir. Saç dökülmesinden şikayetçi olan kişilere, biyotin açısından zengin gıdalardan oluşan dengeli bir beslenme programı ile birlikte biyotin takviyesi almaları önerilir. Ayrıca fıstık, erkeklerde kellik tedavisinde ve saçların sağlıklı bir şekilde uzamasını desteklemede çok faydalı bir aminoasit olan l-arginin içerir.

6. Hamilelikte bebeğin gelişimine katkı sağlar

Yer fıstığının hamilelikte faydaları olduğu da bilinir. Folik asit, gebeliğin başlangıcından önce ve gebelik boyunca alınırsa bebeğin nöral tüp (sinir yolu) defekti ile doğum yapma riskini %70'lere kadar düşürebilir. Yer fıstığı da folatın iyi bir kaynağıdır ve bebek gelişimi için çok faydalıdır. Aynı zamanda hamilelik süresince fıstık yemenin, küçük çocuklarda astım gibi alerjik hastalıkların riskini de azaltabileceği söyleniyor. Ancak bu konuda henüz kesin bir sonuca ulaşılmış değil.

Yer Fıstığı Nasıl Tüketilmeli?

Yer fıstığının sağlığımız açısından birçok faydasının olduğunu söyledik. Çünkü yüksek oranda kalori ve yağ içerir, kararında tüketmenin hiçbir sakıncası yoktur ancak fazla miktarda yenildiğinde kilo alımına ya da başka sorunlara yol açabilir. Bu yüzden de akşamları televizyon karşısına geçip bir kase fıstık ya da başka çerezler atıştırmak pek sağlıklı değildir. Bunun yerine fıstığı yoğurdun veya salatanın içine katarak tüketebilirsiniz. Dilerseniz tatlılarınızda da kullanabilirsiniz. Bir diğer önemli konu ise fıstığın saklanması. Aldığınız paketli fıstığı ağzı kapalı kalacak şekilde dolapta, kuru bir yerde saklayabilirsiniz. Ancak raf ömrünü uzatmak için en iyi yöntem buzdolabında saklamaktır. İçerisindeki düşük su miktarı donmasını önleyecektir. Ayrıca eğer kabuklu fıstık alacaksanız, kabuklarının büzüşmüş ve sert olmamasına dikkat edin. Kolay kırılıp açılabilen bir sertlikte olmalılar.

Fıstığın zararları

• Yer fıstığı, çok fazla ve uzun süre tüketildiğinde içeriğindeki lektin maddesinden dolayı sindirimi zorlaştırır. Çünkü lektin yapışkan bir madde içerir ve kandaki şekere bağlanarak iltihaplanmaya neden olur. Bu iltihaplar da romatoid artrit gibi rahatsızlıklara yol açabilir. Ayrıca lektin insan vücudunda insülin davranışlarını taklit ederek ağırlık yönetimini de olumsuz yönde etkiler.
• Fıstık, gıdaların düzgün emilimini engelleyen ve beslenme değerlerini düşüren bazı bileşenler içerir. Bu bileşenlerden fitik asit yani fitat, tüm fındık, tahıl ve bakliyatlarda bolca bulunur ve sindirim sürecinde demir ve çinkonun emilmesini engeller.
• Yer fıstığı en yaygın gıda alerjenlerinden biri olarak kabul edilir. Yer fıstığının neden olduğu alerji düşünüldüğünden daha şiddetli olabilir, hatta hayatı tehdit eden bir hastalık olan anafilaksiye bile neden olabilir. Bazı insanlar havadaki çok az miktardaki fıstık tozunu bile teneffüs etseler alerjik reaksiyon gösterebilirler.
• Aşırı derecede tuzlu fıstık tüketimi vücuda uygun görülen miktardan fazla sodyum alımına ve beraberinde kan basıncının yükselmesine neden olur. Yükselen kan basıncı kalp hastalıklarının riskini artırır. Yani yer fıstığı tansiyon yükseltir mi sorusunun cevabı maalesef evet. Bu nedenle hipertansiyon hastalarının tuzlu fıstık tüketirken dikkatli olmaları gerekir.