Sağlıkla bir insanın idrar rengi ne kadar su içildiğine bağlı olarak sarının farklı tonlarında görülür. Fakat yediğimiz besinler, bazı gıda boyaları ve kullandığımız ilaçlar bu rengi değiştirebilir. Örneğin şeffaf ve açık sarı renkteki idrar genellikle gün içerisinde yeterince sıvı alındığı anlamına gelir. Daha koyu sarı veya kehribar rengi idrar ise susuzluğun işareti olabilir.
Yeterli su içildikten sonra idrarın tekrar normal rengine dönmesi sağlıklı bir durum olarak kabul edilir. Fakat idrar rengi sürekli olarak koyu renklerdeyse çeşitli sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Bu noktada idrar rengi hastalık hakkında ipucu verir mi? sorusuna yanıt aranır.
İdrar rengi bilhassa böbrekler ve diğer organlar hakkında ipuçları verir. Böbrekler kanı filtreler ve bu işlem sonrasında oluşan ürik asit, kreatinin, hormonlar ve toksinleri idrar yoluyla vücuttan atar. Böbreklerde oluşan herhangi bir sorun kan filtreleme sürecini de etkiler. Bu noktada idrar renginde değişiklikler görülebilir. İdrar renklerinin anlamları şu şekildedir:
Gereğinden fazla su içildiğinde idrar daha seyrek ve atık maddeler açısından fakirleşir. Ürokrom maddesi azaldığı için idrar beyaz veya beyaza yakın bir renge bürünür. Bu genellikle endişe gerektirmeyen bir durumdur.
Fakat idrar yolu enfeksiyonu durumunda kandaki beyaz kan hücrelerinin artması ve böbreklerden atılması da idrara beyaz renk verebilir. Bu nedenle beyaz idrarın su tüketimiyle ilişkili olup olmadığı gözlemlenmesi gereken bir durumdur.
Bol sıvı alımında idrar renginin açık olması beklenen bir durumdur. Bununla beraber sık bir şekilde idrara çıkma görülebilir. Normalde sağlıklı olarak kabul edilen bu durum bazı hastalıklarda da ortaya çıkabilir. Örneğin şekersiz şeker hastalığı ya da yalancı diyabet durumlarında idrar açık renkte olabilir. Karaciğer sirozu ve hepatit gibi karaciğer rahatsızlıkları da idrar renginin açılmasına yol açabilir.
İdrarın sarı renkli olması normal bir durumdur. Fakat suda çözünen B2 vitamini kullanımının artması idrarın parlak sarı olmasına neden olabilir. Fazla riboflavin tüketimi hipervitaminozis riskini taşıyabileceği için kontrollü alınmalıdır.
Koyu sarı idrar vücudun yeterince su almadığını gösteren bir sinyaldir. Bununla beraber fazla B vitamini veya laksatif kullanımı da idrarın koyulaşmasına yol açabilir.
Kırmızı renkte idrar genellikle idrarda kan bulunmasına bağlı olabilir. Bu nedenle olağan dışı bir durum olarak değerlendirilmelidir. Bazı antibiyotikler veya belirli gıdalar da idrarı kırmızı yapabilir. İdrar yolu enfeksiyonları, iyi huylu prostat büyümesi veya tümörler de kırmızı idrara neden olan etkenler arasındadır.
Turuncu renkli idrara neden olan faktörler arasında bazı antibiyotikler, aşırı havuç tüketimi, B kompleks vitaminleri veya kan sulandırıcı ilaçlar yer alır. Bununla beraber vücudun susuz kaldığı durumlarda idrarın konsantreleşmesi de turuncu renk idrara yol açabilir.
Koyu kahverengi idrarın nedenleri arasında bazı müshil ve kas gevşetici ilaçlar, sıtma ilaçları, antibiyotikler veya baklagillerin fazla tüketimi olabilir. Bunun dışında idrar yollarında kanamalar, hemolitik anemi, hepatit, siroz, melanom, idrar yolu enfeksiyonları ve böbrek hastalıkları da bu renge yol açabilir.
Bununla beraber demir takviyeleri, Parkinson tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar ve bazı antibiyotikler de idrarın koyu kahverengi çıkmasına yol açan faktörler arasındadır.