İran'da "nevruz" telaşı
TAHRAN (İHA) - İran'da bugün, Nevruz Bayramı kutlanarak yeni yıla girilecek. Yerel saatle 16:03'te (TSİ 14:33) İranlılar, kendi takvimlerine göre 1384 yılına adım atacaklar. 'Eski yılın' son saatlerini alışveriş telaşıyla geçiren İranlılar, yeni yıla nasıl gireceklerse, bütün bir yılın öyle geçeceğine inanıyor. İran'da hediyelik eşya dışında en fazla rağbet gören şey ise 'balık'. İranlılar, balığı, Nevruz'da muhakkak yenilmesi gerekenler arasında tutuyor. İranlıların geleneklerine göre, yılbaşına girerken etrafında oturdukları 'Haftsin' sofrasında, olması gereken ve her biri ayrı bir anlam taşıyan mallar da Nevruz'un vazgeçilmezleri arasında.
Nevruz, Farsça'da 'Yeni Gün' anlamına geliyor. Nevruz Bayramı'nı kutlama geleneği, İran'da padişahlık sülalelerinin kurulmasından daha eski bir tarihe dayanıyor. Bazı bilim adamlarına göre 3 bin yıllık geçmişi olan Nevruz'un, 'Hakhameneşi Sülalesi'nden önce nasıl kutlandığına ilişkin bir belge ya da bir bilgi yok. Persepolis'teki Apadana Sarayı'nın merdivenlerindeki şekillerden, valilerin böyle bir günde Hakhameneşi padişahlarını ziyaret ederek hediye getirdikleri anlaşılıyor. İskender'in İran'ı işgal etmesiyle yaklaşık 300 yıl boyunca ara verilen Nevruz'un, tekrar Aşkanı sülalesinin başa gelmesiyle kutlanmaya başlandığı görülüyor.
12 GÜN NEVRUZ SOFRASI Sasaniler döneminde Nevruz'un nasıl kutlandığına ilişkin günümüzde çok sayıda belge de bulunuyor. Sasani döneminde, Nevruz öncesinde şehirde kurulan 12 kolonun üstünde, 'Mercimek, Arpa, Buğday, Mısır' gibi tahılların yeşillendirildiği, böylece, o sene hangi tarım ürününün daha bereketli olacağını belirlemeye çalıştıkları da belgelerde yer alıyor. Günümüzde ise İran'daki evlerde Nevruz'da kurulan ve 12 gün korunan sofrada, bir tabakta da olsa bu gelenek yerine getirilmeye çalışılıyor. Nevruz öncesinde ateş yakma geleneği de Sasani dönemine kadar gidiyor. O tarihlerde İranlıların birbirlerine su dökmeleri, günümüzde 'gül suyu dökme' geleneğine dönüşmüş durumda. Diğer taraftan, şark insanının eski inançlarına göre, her yıl, bir hayvanın karakteristik özelliklerini taşıyor. Bu inanca göre, yıllara hakim 12 hayvan şunlar:
"Fare, Öküz, Kaplan, Kedi, Ejderha, Yılan, At, Keçi, Maymun, Horoz, Köpek ve Domuz."
Bu yeni yıl, 'Horoz'a denk geliyor. 'Horoz', askerler ve diktatörlerin yılı sayılıyor. Çinlilere göre 'Horoz', inatçıların yılını simgeliyor. Horoz o kadar bencil bir hayvan ki, düşüncesini ispatlamak için saldırıya geçebiliyor. Aynı batıl inançlara göre, bu yıl askerler ve diktatörler dışında herkes için kötü geçmeyecek. Özellikle 'Fare, Öküz, Ejderha, At, Horoz ve Domuz' yıllarında doğanlar için bu yıl, şans ve başarı getirebilir.
Haber Gönder
