Kan uyuşmazlığı nedir, nasıl olur? Kan Uyuşmazlığı testi, iğnesi ve tedavisi

Kan hastalıkları çoğunlukla kalıtsal olarak atalardan çocuklara geçer. Anne adaylarının sahip olduğu kan hastalıkları çocuğa da geçebilir. Kan uyuşmazlığı adı verilen hastalık da bu tür bir durum olarak meydana gelir.

Kan uyuşmazlığı nedir?

Hamilelerin bağışıklık sistemi bebeklerinin RH pozitif hücrelerine yabancı bir madde gibi davranır ve karşı antikor üretirse kan uyuşmazlığı sorunu ortaya çıkar. Kan testi ile anne adayı olan kişinin kan grubu teşhis edilir ve RH faktörünün durumuna bakılır.

Eğer anne RH negatif bir kana sahip olduğu hâlde bebeği RH negatif kana sahipse bu durum aralarında kan uyuşmazlığı olduğu anlamına gelir. Kan uyuşmazlığı durumunun çeşitli nedenleri ve uyuşmazlığın tespiti için yapılabilecek bazı testler bulunur.

Kan uyuşmazlığı nasıl olur?

RH uyuşmazlığı ya da kan uyuşmazlığı çeşitli belirtiler ile kendini gösterir. Sonuçları çok hafif ya da ölümcül olabilir. Bilinen en hafif hâli ile bu uyuşmazlık kan hücrelerini yıkabilecek kadar etkilidir. Kan uyuşmazlığı durumunda doğumdan sonra da bebekte şu belirtiler görülür:

• Ciltte sararma
• Göz bebeklerinin beyazında sarılık
• Düşük kas tonusu
• Uyuşukluk
• Enerji düşüklüğü
• Büyük karın
• Deri altında şişlikler
• Hızlı kalp atışları

Kan uyuşmazlığı neden olur?

Bebek bekleyen bir anne adayı ile bebeği arasındaki kan grubu farkı kan uyuşmazlığına neden olur. Anneler RH negatif olsa dahi protein babadan gelirse çocuklar RH pozitif kan grubuna sahip olabilirler. Hamilelik esnasında bebek daha doğmamışken gelen kan hücreleri plasenta ile annenin kanına geçebilir.

Eğer anne RH negatifse bağışıklık sistemi anne karnında olan bebeğin RH pozitif olan hücrelerine karşı koyabilmek için antikor üretir. Üretilen bu antikorlar da plasentadan gelişimi devam eden bebeğe aktarılabilmektedir.

Kan uyuşmazlığı testi nasıl yapılır?

Kan uyuşmazlığının olup olmadığını teşhis edebilmek için kan uyuşmazlığı testi yapılır. Testin bir diğer adı da indirekt coombs testidir. Bu kan uyumu testini uygulamak için anneden kan örneği alınır.
Ardından alınan kan örneği kanda yer alan antikorlara reaksiyon gösterebilecek olan bileşiklerle birlikte test edilir. Kan uyumu testi negatifse uyuşmazlık yok demektir. Ancak yine de anne adaylarının bu testi en az ayda 1 kez yaptırması önerilir.

Kan uyuşmazlığı iğnesi nedir? Kan uyuşmazlığı iğnesi nasıl yapılır?

Kan uyuşmazlığı tedavisi için önce tanı konmalıdır. Tanı henüz hamilelik döneminde iken anneye yapılan kan testi ile belirlenir. Tedavi olarak kan uyuşmazlığı iğnesi yapılır. İğne belli aşamalar ile yapılır. Aşamaları ise şu şekildedir:

• İki doz RH immün globülin iğnesi yapılır.
• İlk doz iğneden hamileliğin 28 haftasında ikinci doz yapılır. Eğer bebek pozitif kana sahipse doğumdan sonraki 72 saat içinde iğne yapılır.
• İğne aşı görevi de görür ve gelecekteki bir hamileliği etkileyecek RH antikoru üretimine de engel olur.

Kan uyuşmazlığı iğnesi nerede yapılır? Kan uyuşmazlığı iğnesi ne zaman yapılır?

Hamileler için kan uyuşmazlığı durumunun olup olmadığı mutlaka tespit edilmelidir. Bu durum hem annenin sağlığını hem bebeğin sağlığını hem de olası diğer hamilelikleri korumak için gerekli görülür.
Kalçadan ya da koldan yapılan kan uyuşmazlığı iğnesi uzman doktor gerekli gördüğü takdirde düzenli olarak kontrole gidilen sağlık kurumlarında yapılabilir. Testin sonuçlarına göre 18. haftadan itibaren iğne yapılması önerilir.