Pankreas iltihabı (pankreatit) nedir, nasıl tedavi edilir?

Pankreas da diğer iç organlar gibi belli başlı işlevlere sahiptir. Lipaz, proteaz, amilaz olmak üzere sindirim enzimleri içeren zengin ve bol miktarda bikarbonat içeren bir öz su salgılayan pankreasın sağladığı bu öz su, on iki parmak bağırsağına geçer ve burada şeker, protein, yap gibi maddelerin sindirilmesine yardımcı olur. Enzimlerin hasar görmesi ve pankreasın kontrolsüz aktivasyonu pankreasta yanmaya yol açabilmektedir. Bazı ilerlemiş durumlarda iltihap da meydana gelebilmektedir.

Pankreatit nedir?

Pankreas iltihabı anlamına gelen pankreatit, pankreasın çeşitli nedenlere bağlı olarak iltihaplanması ve şişmesi durumu olarak tanımlanmaktadır. Kronik ya da akut versiyonları bulunmaktadır. Kronik pankreatit daha uzun süreli olurken akut pankreatit daha ani bir şekilde gerçekleşir. En yaygın pankreatit sebeplerinden bazıları şunlardır:

Safra kesesi taşları
Aşırı alkol tüketmek
Akciğerlerde ya da diğer iç organlarda mukus birikmesi
Çeşitli bakteriyel ve viral enfeksiyonlar
Pankreasın ya da çevresinin hasar görmesine neden olabilecek cerrahi girişimler
Kortizon kullanımı
Östrojenler
Tiazid düretik benzeri ilaçlar
Safra kanallarının görüntülenmesi sırasında kullanılan tıbbi izleklerin neden olduğu komplikasyonlar
Kodein veya penisilin gibi ilaçlara karşı alerji olması
Karın bölgesine darbe alma ya da bu bölgenin yaralanması

Farklı türleri bulunan pankretait hastalığının belirtileri de hastalığın hangi türü olduğuna göre değişiklik gösterilebilmektedir. Akut pankreatit farklı belirtilerle birlikte kendini gösterebilirken kronik pankreatit daha başka belirtilere neden olabilmektedir. Bu pankreatit türünün belirtileri şunlardır:

• Mide bulantısı
• Kusma
• Tuvalete çıkmakta zorlanma
• Gaz çıkartmada zorlanma
• Yüksek ateş
• Kan basıncında düşüklük
• Soğuk terleme
• İştah kaybı
• Kalp atışının yükselmesi

Kronik pankreatit ise şu belirtiler ile kendini gösterir:

• Aşırı kilo kaybı
• Aniden gelen karın ağrısı
• Yorgunluk ve halsizlik
• Çok sık açlık duyma
• Sık idrara çıkma ihtiyacı
• Yağlı ishal
• Yemekten kaçınma
• Karın krampları
• Karında şişkinlik
• Bulanık görme

Pankreatit tedavisi var mıdır?

Farklı pantreatit türleri için tedavi yöntemleri de farklılık gösterebilmektedir. Öncelikle belirtilerin görüldüğü kişinin erken ve kesin tanı konabilmesi için vakit kaybetmeden doktora gitmesi gerekir. Doktor kesin tanı koyduktan sonra uygun gördüğü tedavi yöntemini başlatır. Akut pankreatit için genel olarak şu tedavi yöntemlerine başvurulur:

• Fazla havanın ve sıvının çıkartılabilmesi için nazogastrik tüp kullanılır. Bu sayede mide bulantısı, kusma gibi belirtilerin önlenmesi hedeflenir.
• Dehidrasyonu önlemek için müdahale yapılır. Sıvı kaybı olan dehidrasyon durumu hastalığın daha kötü seyretmesine yol açabileceği için bu sorunun giderilmesine önem verilir.
• Ağrı kesici ilaçlar kullanılır.
• Cerrahi operasyon gerek görüldüğünde yapılabilir.
• Beslenme tüpleri ile kişinin doğru ve uygun beslenmesi sağlanır.

Kronik panreatitte ise tedavi uygulamaları şu şekildedir:

• Alkol ve sigara tüketimi varsa bıraktırılır. Bu sayede pankreasın daha fazla zarar görmemesi sağlanır.
• Cerrahi müdahalede bulunulabilir.
• İnsülin tedavisine başlanır.
• Psikolojik destek gerekirse verilir. Acı yönetimi için destek alınması gerekebilir.
• Uygun diyet listesi hazırlanır. Sindirim sistemi hastalıktan olumsuz etkilendiği için hastaların düzenli beslenmesine önem verilir.