Günümüzde pek çok insan Android işletim sistemine sahip telefonları kullanmayı tercih etmektedir. Android işletim sistemine sahip cihazlar sundukları özgürlük ve kişiselleştirme imkanıyla kullanıcıların ilgisini çekmektedir. Fakat kullanıcılar zaman geçtikçe telefonun temel özellikleriyle yetinmek istemeyebilirler. Akıllı telefonlarında daha fazla özgürlük isteyen kullanıcılar telefon ROM değiştirme işlemini araştırmaya başlar.
Android işletim sistemi sunduğu esneklik ve özgürlük sayesinde kullanıcıların cihazlarını istedikleri gibi kişiselleştirmelerine imkan tanımaktadır. Telefonların daha fazla kişiselleştirilebilmesi konusunda karşılaşılan kavramlardan biri de Custom ROM işlemidir.
Basitçe anlatmak gerekirse ROM telefonunuzda yüklü olan işletim sistemini ifade eder. Dolayısıyla cihazınızı aldığınızda içerisinde yüklü olan Android sürümü aslında bir ROM’dur. Fakat cihaz üreticileri tarafından geliştirilen sürümler kullanıcıların sınırlı bir şekilde kişiselleştirme yapmasına izin verirler. Telefonların içerisinde markaya özel uygulamalar, arayüz değişiklikleri ve bazı kısıtlamalar bulunur. Bu noktada kullanıcılar daha özgür bir cihaz deneyimi arayışına girebilirler. arayışı burada başlar.
Custom ROM gönüllü geliştiriciler ya da bağımsız yazılım ekipleri tarafından oluşturulan telefonun kendi yazılımının yerine yüklenebilen alternatif bir Android işletim sistemidir. Cihazınızın fabrika çıkışında verilen yazılımı kaldırıp yerine daha farklı özelliklere sahip bir Android sürümü kurabilirsiniz.
Akıllı telefonlara Custom ROM yüklemek biraz teknik bilgi gerektirir. İşlemin doğru bir şekilde yapılmaması durumunda cihaz zarar görebilir. Custom ROM yükleme adımları şu şekildedir:
Her telefonun işletim sistemi güvenlik gerekçesiyle kilitlidir. Telefonunuza Custom ROM yükleyebilmek için ilk olarak bootloader kilidini açmanız gerekir. Bu işlem modelden modele değişir. İşlemin detayları üreticinin resmi sitesinden ya da geliştirici forumlarından öğrenilebilir.
Telefonunuzu yönetebilmek için Team Win Recovery Project gibi özel bir recovery yazılımı yüklemeniz gerekir. Bu yazılım sayesinde telefona yeni ROM’lar veya modlar kurulabilir.
Telefonunuzun modeline uygun güvenilir bir kaynaktan Custom ROM dosyası indirilir. Popüler ROM’lar arasında LineageOS, Pixel Experience, Resurrection Remix, HavocOS gibi seçenekler bulunur.
ROM yükleme işlemi öncesinde telefonunuzdaki tüm veriler silineceği için mutlaka yedekleme yapılmalısınız. Bunun için fotoğraflar, dosyalar, WhatsApp konuşmaları vs. güvenli bir yere kaydedilmelidir.
TWRP üzerinden indirdiğiniz Custom ROM dosyası ve gerekiyorsa Google servislerini içeren GApps paketi yüklenir. Ardından telefon yeniden başlatıldığında yeni işletim sistemi çalışır hale gelir.